CITES is een internationale overeenkomst tussen landen die bedreigde planten en dieren beschermt. (Auteurs Henk van de Wal en Lou Megens)
CITES (Convention on International Trade of Endangered Species of Wild Fauna and Flora) doet dit door de handel in deze soorten te reguleren. Er zijn ruim 35.000 soorten aangewezen, waarvan 5.800 beschermde diersoorten. CITES kent drie verschillende beschermingsniveaus, appendix I, II en III, waarbij I staat voor het hoogste beschermingsniveau. De EU basisverordening EG 338/97 verdeelt de CITES appendices in bijlage A, B, C en D (D is minst streng en alleen in de EU beschermd) Dat is op zijn minst verwarrend. Appendices en bijlagen? En niet alle vogels onder appendix I, II of III zijn gelijk aan bijlage A, B of C! Er is echter nóg een uitzondering; sommige soorten hebben extra aandacht nodig en die noemen ze “uitgelicht”. Dat beschermingsniveau komt dus nog vóór appendix I. Wat de vogels aangaat, betreft dit alleen de grijze roodstaartpapegaai
Hoe had ik dit moeten weten? Als vogelliefhebber kun je het best je eigen vogels checken op http://speciesplus.net Je voert de wetenschappelijke naam in van je vogels en je ziet onmiddellijk of en onder welke CITES appendix je vogels vallen. Verder kun je je op de site van het RVO abonneren op de CITES nieuwsbrief. Dan krijg je iedere toekomstige wijziging aangemeld middels deze nieuwsbrief per e-mail.
De hele wetgeving rondom CITES is ongelooflijk complex en uitgebreid, vooral als we over in- of uitvoer van- en naar de EU spreken, daarom vanaf nu alleen de focus op bijlage B, die voor de meeste liefhebbers het meest verwarrend is.
Wat moet je nu doen? Controleer of je vogels binnen CITES vallen en je weet welke appendix/bijlage geldig is. Grofweg gelden de volgende eisen;
- appendix I: speciale CITES ringen, herkomstverklaring, EU certificaat en administratie (verplicht 7 jaar bewaren) Commerciële handel is in principe verboden.
- appendix II: gesloten pootring, herkomstverklaring, en soms een EU certificaat
- appendix III: binnen de EU niets, bij invoer naar EU een kennisgeving en bij uitvoer buiten EU een uitvoervergunning.
Herkomst/Overdrachtsverklaring Zowel RVO als de NBvV bieden daarvan een sjabloon aan.
EU certificaat….. Dat kost euro 15 en moet aangevraagd worden bij RVO.
Administratie…. Er wordt door de RVO een format CITES administratie aangeboden. Deze administratie is echter niet verplicht voor vogels die op Bijlage B (appendix II) staan, mits de gefokte vogels een gesloten pootring dragen. U moet wél altijd de legale afkomst kunnen bewijzen. Bijvoorbeeld met een overdrachtsverklaring van de fokker. CITES Appendix II (bijlage B) vereist dus een gesloten pootring (een reguliere nbvv-ring), een herkomstverklaring en soms een EU certificaat.
Kooi- en volièrevogels die voorkomen op de Europese soortenlijst;
Bijlage B en of de CITES appendix II.
De hieronder genoemde vogelsoorten zijn aantoonbaar in Nederland gefokt en betreft uitsluitend de vogels die binnen het vraagprogramma van de NBvV passen. Park- en watervogels e.d. worden niet in deze lijst genoemd. Raadpleegd hiervoor de website van RVO. (Bron: Kooi- en volièrevogels in Nederland, Een onderzoek naar de biodiversiteit aan kooi- en volièrevogels, die aantoonbaar door vogelliefhebbers in Nederland worden gehouden, Onderzoekperiode 2002 t/m 2023, juni 2023, uitg. Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers)
Zaadetende vogels
Orde Passeriformes = zangvogels
Familie Estrildidae = prachtvinken
Geslacht Amadava
Amadava formosa Groene tijgerastrilde / tijgervink
Geslacht Lonchura (synoniem Padda)
Lonchura oryzivora Rijstvogel, inclusief kleurmutaties.
Geslacht Poephila
Poephila cincta cincta Gordelgrasvink, inclusief kleurmutaties.
Familie Fringillidae = vinkachtigen
Geslacht Carduelis
Carduelis yarrellii Yarrell sijs
Vruchten, honing- en insectenetende vogels
Orde Bucerotiformes
Familie Bucerotidae = neushoornvogels
Geslacht Buceros
Buceros rhinoceros Gewone neushoornvogel
Geslacht Penelopides
Penelopides panini Filippijnse neushoornvogel
Orde Musophagiformes
Familie Musophagidae = toerako’s
Geslacht Tauraco
Tauraco corythaix Witkamtoerako
Tauraco erythrolophus Roodkuiftoerako
Tauraco fischeri Fischer’s Toerako
Tauraco hartlaubi Hartlaub’s Toerako
Tauraco leucolophus Witkuiftoerako
Tauraco leucotis Witwangtoerako
Tauroco livinstonii livinstonii Livingstone Toerako
Tauraco livingstonii cabanisi Cabani Toerako
Tauraco persa persa Groenkuiftoerako
Tauraco persa buffoni Buffon’s Toerako
Tauraco porphyreolophus Purperkuiftoerako
Tauraco schalowi Schalow’s Toerako
Tauraco schuetti Zwartsnaveltoerako
Orde Passeriformes = zangvogels
Familie Leiotrichidae = gaailijsters
Geslacht Garrulax
Garrulax canorus Witbrauw/ Bruinegaailijster
Geslacht Leiothrix
Leitrix argentauris Zilveroor nachtegaal
Leiotrix lutea Japanse nachtegaal
Geslacht Liocichla
Liocichla omeinensis Omei timalie
Familie Muscicapidae = vliegenvangers
Geslacht Copsychus
Copsychus malabaricus Schamalijster (per 23 februari 2023)
Familie Sturnidae = spreeuwen
GeslachtGracula
Gracula religiosa Grote Beo
Familie Thraupidae = tangaren
Geslacht Gubernatrix
Gubernatrix cristata Groene kardinaal
Geslacht Paroaria
Paroaria capita Mantel of geelsnavel kardinaal
Paroaria coronate Roodkuif kardinaal
Geslacht Tangara
Tangara fastuosa Veelkleuren tangara
Familie Ramphastidae = toekans en arassari’s
Geslacht Pteroglossus
Pteroglossus aracari Zwartnek arassari
Geslacht Ramphastos
Ramphastos sulfuratus Zwartborst toekan
Ramphastos toco Reuzen toekan
Ramphastos tucanus Roodsnavel toekan
Ramphastos vitellinus Groefsnavel of dottergele toekan
Orde Psittaciformes = Papegaaiachtigen
Familie Psittacidae, Loriidae en Cacatuidae
Alle vogelsoorten die behoren tot de Orde Psittaciformes, dus Lori’s, Kaketoes, Papegaaien en Parkieten staan op de Bijlage B van de Europese soortenlijst.
Hierop zijn uitzonderingen;
- alle soorten die geplaatst zijn op de Bijlage A
- de Grasparkiet, de Halsbandparkiet, de Valkparkiet en de Agapornis roseicollis komen niet voor op Bijlage B , noch op Bijlage A.Aanvulling juni 2023:
Voor een uitgebreidere informatie rond de actuele CITES regelgeving verwijzen we naar de monografie CITES, rond de wet en regelgeving in relatie tot het houden en fokken van bedreigde uitheemse kooi- en volièrevogels, versie juni 2023 en naar de website www.RVO.nl De monografie is geschreven door de Commissie Dierenwelzijn, -ethiek & wetgeving NBvV en heeft als documentnummer 2023 DE&W 10. Dit document is te downloaden van de website van de NBvV.