CITES staat voor de ‘Convention on International Trade in Endangered Species of wild fauna and flora’. Wereldwijd kent CITES een kleine 180 leden, waaronder alle lidstaten van de Europese Gemeenschap en dus ook Nederland.
Door middel van vergunningen en certificaten wordt de (commerciële) handel van meer dan 30.000 beschermde soorten planten en dieren gereguleerd. In Nederland wordt de CITES-regelgeving uitgevoerd door het CITES-bureau. Het CITES-bureau is onderdeel van Dienst Regelingen van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
CITES-regelgeving
Op internationaal niveau zijn de bedreigde soorten opgenomen in drie verschillende bijlagen. De bijlage waarin een soort is opgenomen bepaalt of internationale handel is toegestaan en zo ja, onder welke voorwaarden.
De Europese Gemeenschap heeft de CITES-regelgeving vastgelegd in verordeningen. De Europese regelgeving kent naast de CITES-vergunningen het EG-certificaat voor eigendomsoverdracht en commerciële handelingen binnen de Europese Unie.
Waar kan ik een CITES vergunning of certificaat aanvragen?
U kunt een aanvraag voor een CITES vergunning of certificaat indienen bij het CITES-bureau. Op de internetsite www.rvo.nl vindt u meer informatie over CITES in het algemeen, wet- en regelgeving en wordt uitgelegd hoe u een vergunning of certificaat kunt aanvragen.
CITES II of Bijlage B vogels en ons Overdrachtsformulier.
Versie maart 2020.
In juli 2019 is een CITES nieuwsbrief verstuurd waarin nieuwe regels voor het bewijzen van de legale herkomst van dieren die geplaatst zijn op de Europese Soortenlijst, bijlage B, worden genoemd.
In de Europese basisverordening (EU) 338/97 staat dat handelsactiviteiten met kooi- en volièrevogels, die op bijlage B staan vermeld, verboden zijn, behalve indien ten genoegen van de bevoegde autoriteiten van de betrokken lidstaat ( in ons geval dus Nederland) is aangetoond dat die vogels verkregen werden overeenkomstig de geldende wetgeving inzake instandhouding van de wilde flora en fauna.
De anno 2020 geldende Nederlandse wetgeving vinden we terug in de Wet natuurbescherming en dan vooral in het Besluit natuurbescherming dat de verboden handelingen benoemd en in de Regeling natuurbescherming, waarin vrijstelling wordt gegeven voor gefokte vogels en soorten op de bijlagen van CITES.
De Wet natuurbescherming vervalt in 2021 en wordt vervangen door de Omgevingswet.
De “in gevangenschap geboren en gefokte vogel”.
In diverse Europese Verordeningen wordt de term “in gevangenschap geboren en gefokte specimen”genoemd.
De Europese uitvoeringsbepalingen van Verordening 338/97, geeft onder nummer 939/97 een breedvoerige uitleg over dit begrip.
Deze uitvoeringsbepalingen verschijnen in 2006 opnieuw met een wat moderne versie onder nummer EG 865/2006.
In artikel 54 wordt opnieuw het begrip nader toegelicht.
Samenvattend komt het er op neer dat van een “in gevangenschap geboren en gefokte vogel” sprake is als deze:
- In een kooi of volière is geboren;
- De ouders legaal zijn ingevoerd;
- Het bestand aan fokparen in principe zonder nieuwe vogels uit de natuur in stand gehouden kunnen worden;
- Het fokprogramma zo is opgezet dat er voor onbepaalde tijd mee kan worden gefokt.
De Uitvoeringsverordening (Verordening (EU) nr. 865/2006) is aangepast. De aanpassingen zijn bekend gemaakt op 6 februari 2019 in Verordening (EU) 2019/220.
De wijzigingen hebben geen betrekking op artikel 54 van EU 865/2006.
De legaliteit van vogels die voorkomen op de CITES appendix II of op bijlage B van de Europee soortenlijst.
Op 21 maart 2019 is een Mededeling de Commissie 2019/C 107/02 verschenen.
In deze mededeling zijn richtsnoeren opgenomen voor het bewijs van legale verwerving voor levende dieren van in bijlage B genoemde diersoorten en vereiste bewijsstukken.
Centraal in de nieuwe regelgeving staat dus dat de legaliteit moet worden aangetoond van zowel de ouderdieren als de nakomelingen van vogelsoorten die op bijlage B staan.
Dit moet worden aangetoond van vogels die Europa ingevoerd worden, maar ook van vogelsoorten afkomstig van in de EU in gevangenschap gefokte vogels.
In de mededeling van 21 maart 2019 is als bijlage een voorbeeld afgedrukt hoe die legaliteit aantoonbaar kan worden gemaakt.
De daar gevraagde gegevens komen overeen met de Overdrachtsverklaring van de NBvV.
Om de legaliteit van een gefokte vogel aan te tonen, is het een vereiste dat de vogel voorzien is van een gesloten pootring. Immers uit de gegevens van een dergelijke ring blijkt wie de fokker is en in welk jaar de vogel geboren is.
Voorwaarde is dan wel dat de gebruikte ring gefabriceerd is door een organisatie die dergelijke ringen met de juiste inscriptie levert.
Leden van de NBvV kunnen de normale bondsring gebruiken.
Het beleid van de bond is er op gericht dat alle in gevangenschap geboren vogels voorzien worden van de juiste ring.
Het probleem ontstaat wanneer de ouderdieren geen gesloten pootring of transponder dragen.
In zo’n geval zal een goede administratie bijgehouden moeten worden (en zal de aankoop van ongeringde fokdieren goed overwogen moeten worden), door in ieder geval een zo’n volledig mogelijk ingevulde overdrachtsverklaring van de verkoper te eisen.
Dat er problemen kunnen ontstaan bij de aankoop van ongeringde vogels is te voorzien.
Op 12 december 2019 heeft de Rechtbank van Amsterdam uitspraak gedaan in diverse zaken met als gemeenschappelijk onderwerp: het aantonen van de legale herkomst van bijlage B dieren.
De rechter heeft uitgesproken dat de houder van een levend dier die geplaatst is op bijlage B, zelf moet aantonen dat het dier legaal verkregen is.
DE OVERDRACHTSVERKLARING
Door de verkoper van een vogel uit de bijlage B, moet aan de koper een zo volledig mogelijk ingevuld document worden verstrekt, waaruit de legale verwerving van de te verkopen dieren(en) blijkt.
De NBvV heeft al meerdere jaren daarvoor een “Overdrachtsverklaring” in omloop.
Deze verklaring is te downloaden vanaf de website van de bond.
Door CITES Nederland wordt nu ook een standaard overdrachtsverklaring opgesteld voor bijlage B vogels.
Deze zou in de tweede helft van 2019 op hun website geplaatst worden. Deze datum is niet gerealiseerd.
Om de tijd tussen nu en het verschijnen van het CITES overdrachtsformulier te overbruggen, adviseren we de leden van de bond het huidige NBvV-overdrachtsformulier te blijven gebruiken bij de verkoop en aankoop van bijlage B vogels in Nederland.
Kooi- en volièrevogels die voorkomen op de Europese soortenlijst, Bijlage B en of de CITES appendix II.
De hieronder genoemde vogelsoorten zijn aantoonbaar in Nederland gefokt. (Bron: Kooi- en volièrevogels in Nederland, Een onderzoek naar de biodiversiteit aan kooi- en volièrevogels, die aantoonbaar door vogelliefhebbers in Nederland worden gehouden,
Onderzoekperiode 2002 t/m 2018, maart 2018, uitg. Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers)
Zaadetende vogels
Orde Passeriformes = zangvogels
Familie Estrildidae = prachtvinken
Geslacht Amadava
Amadava formosa Groene tijgerastrilde
Geslacht Lonchura (synoniem Padda)
Lonchura fuscata Timor Rijstvogel
Lonchura oryzivora Rijstvogel, inclusief kleurmutaties.
Geslacht Poephila
Poephila cincta cincta Gordelgrasvink, inclusief kleurmutaties.
Familie Fringillidae = vinkachtigen
Geslacht Spinus
Spinus yarrellii Yarrell sijs
Vruchten, honing- en insectenetende vogelS
Orde Bucerotiformes
Familie Bucerotidae = neushoornvogels
Geslacht Buceros
Buceros rhinoceros Gewone neushoornvogel
Geslacht Penelopides
Penelopides panini Filippijnse neushoornvogel
Orde Musophagiformes
Familie Musophagidae = toerako’s
Geslacht Tauraco
Tauraco corythaix Witkamtoerako
Tauraco erythrolophus Roodkuiftoerako
Tauraco fischeri Fischer’s Toerako
Tauraco hartlaubi Hartlaub’s Toerako
Tauraco leucolophus Witkuiftoerako
Tauraco leucotis Witwangtoerako
Tauroco livinstonii livinstonii Livingstone Toerako
Tauraco livingstonii cabanisi Cabani Toerako
Tauraco persa persa Groenkuiftoerako
Tauraco persa buffoni Buffon’s Toerako
Tauraco porphyreolophus Purperkuiftoerako
Tauraco schalowi Schalow’s Toerako
Tauraco schuetti Zwartsnaveltoerako
Orde Passeriformes = zangvogels
Familie Leiotrichidae = gaailijsters
Geslacht Garrulax
Garrulax canorus Witbrauwgaailijster
Geslacht Leiothrix
Leitrix argentauris Zilveroor nachtegaal
Leiotrix lutea Japanse nachtegaal
Geslacht Liocichla
Liocichla omeinensis Omei timalie
Familie Sturnidae = spreeuwen
GeslachtGracula
Gracula religiosa Grote Beo
Geslacht Leucopsar
Leucopsar rothschildi Bali spreeuw
Familie Thraupidae = tangaren
Geslacht Gubernatrix
Gubernatrix cristata Groene kardinaal
Geslacht Paroaria
Paroaria capita Mantel of geelsnavel kardinaal
Paroaria coronate Roodkuif kardinaal
Geslacht Tangara
Tangara fastuosa Veelkleuren tangara
Familie Ramphastidae = toekans en arassari’s
Geslacht Pteroglossus
Pteroglossus aracari Zwartnek arassari
Geslacht Ramphastos
Ramphastos sulfuratus Zwartborst toekan
Ramphastos toco Reuzen toekan
Ramphastos tucanus Roodsnavel toekan
Ramphastos vitellinus Groefsnavel of dottergele toekan
Orde Psittaciformes = Papegaaiachtigen
Familie Psittacidae, Loriidae en Cacatuidae
Alle vogelsoorten die behoren tot de Orde Psittaciformes, dus Lori’s, Kaketoes, Papegaaien en Parkieten staan op de Bijlage B van de Europese soortenlijst.
Hierop zijn twee uitzonderingen
- alle soorten die geplaatst zijn op de Bijlage A
- de Grasparkiet, de Halsbandparkiet, de Valkparkiet en de Agapornis roseicollis
komen niet voor op Bijlage B , noch op Bijlage A.